Chciałam tu przytoczyć badania opublikowane we wrześniu tego roku i prezentowane na 6-tym Międzynarodowym Kongresie Stowarzyszenia Banków Mleka, będące raportem i wnioskami dotyczącymi opieki okołoporodowej w trakcie pandemii covid-19.
W badaniach wzięło udział 2103 osób z 56 krajów, w których były wprowadzone różnego rodzaju restrykcje w związku z pandemią covid-19. Analizowano wiele różnych aspektów związanych z opieką okołoporodową i trakcie ciąży w zależności od rodzaju wprowadzonych restrykcji: brak restrykcji, środki ostrożności, dystans społeczny, lockdown, kwarantanna. Poruszono m.in. takie tematy jak: dostęp do opieki medycznej w okresie ciąży i w okresie okołoporodowym, obecność osoby towarzyszącej przy porodzie, możliwość kontaktu skóra do skóry, inicjacja karmienia piersią, możliwość obecności przy noworodku objętym specjalną/intensywną opieką.
Teraz po kolei omówię poszczególne zagadnienia.
Wizyty lekarskie w ciąży
W sumie 49% kobiet wskazało, że sytuacja z covid nie miała wpływu na ich wizyty lekarskie w trakcie trwania ciąży. 33% wskazało, że odbyło się mniej wizyt niż zwykle, a dla 6% respondentek nie odbyły się żadne wizyty związane z ciążą. Restrykcyjne środki związane z COVID-19 znacząco wpłynęły na termin wizyt związanych z ciążą. 42% kobiet nie mogło mieć osoby towarzyszącej podczas wizyt związanych z ciążą w trakcie trwającej pandemii. Wskazało na to 20% osób z grupy „brak restrykcji” i 31% uczestników z grupy „środki ostrożności”. W przypadku innych podgrup odsetek ten wynosił 43% (lockdown) i 46% (kwarantanna).
Kontakt z noworodkiem przebywającym na oddziale intensywnej terapii
Łącznie 83% respondentów doświadczyło ograniczeń na poziomie polityki placówki, przy czym najwyższe wskaźniki odnotowano w podgrupie „kwarantanny” (93%). 74% uczestników wskazało, że matka mogła być obecna przy noworodku objętym specjalną/intensywną opieką, natomiast tylko 56% ojców/partnerów miało taką możliwość. 21% osób stwierdziło, że nikomu nie wolno było przebywać z noworodkiem, a odsetek ten był najwyższy w podgrupie „kwarantanna”. 63% wskazało że przy dziecku mogła być obecna nie więcej niż jedna osoba, co było istotnie związane z poziomem restrykcji. Większość badanych (55%) wskazała, że mogła być obecna z noworodkiem cały czas lub kilka razy dziennie, podczas gdy 15% nie mogła w ogóle być obecna przy dziecku! Podczas gdy 41% uzyskało nieograniczony dostęp, 30% mogło przebywać z niemowlęciem tylko przez jedną godzinę dziennie. Częstotliwość i czas trwania odwiedzin istotnie różniły się w zależności od stopnia restrykcji rządowych wprowadzony w związku z pandemią.
Większość uczestników uznała, że środki wdrożone w związku z pandemią COVID-19 utrudniają im obecność (71%) lub interaktywność (np. kangurowanie) (62%) ze swoim noworodkiem. Respondentki wskazały, że ani oni same (28%), ani ich partner (49%) nie byli zaangażowani w opiekę. 52% uczestnikom nie zaproponowano żadnej alternatywy (np. zdjęcia, filmy) kontaktu z noworodkiem objętym specjalną/intensywną opieką.
Obecność osoby towarzyszącej przy porodzie
52% wszystkich respondentek nie mogło mieć osoby wspierającej przy porodzie. Przy czym wśród kobiet, którym pozwolono mieć przy porodzie inną osobę, 76% osób towarzyszących mogło pozostać przez cały poród a w 24% przypadków druga osoba mogła być z nimi obecna tylko przez część porodu.
Kontakt skóra do skóry
Tylko 10% matek wskazała, że kontakt „skóra do skóry” został zainicjowany natychmiast po urodzeniu, podczas gdy 46% respondentek odpowiedziała, że kontakt „skóra do skóry” został zainicjowany w ciągu pierwszego tygodnia. 21% procent uczestniczek badania wskazało, że kontakt „skóra do skóry” w ogóle nie został zainicjowany podczas pobytu w szpitalu, przy czym ponad połowa (56%) zgłosiła, że nastąpiło to po pierwszym tygodniu, po wypisie lub nie w ogóle w momencie zbierania danych. Ogólnie rzecz biorąc, 30% mam, nie wolno było być z dzieckiem w kontakcie skóra do skóry tak często jakby chciały.
Karmienie piersią
Optymistycznym akcentem może być informacja dotycząca inicjacji karmienia piersią.
77% ankietowanych wskazało, że było zachęcane do podjęcia karmienia piersią przez personel medyczny/pielęgniarski. Ponad 85% niemowląt było częściowo lub wyłącznie karmionych piersią lub odciągniętym mlekiem matki w pierwszych tygodniach po urodzeniu. Rozpoczęcie karmienia piersią lub pokarmem odciągniętym przez mamę odbywało się najczęściej pierwszego dnia lub po pierwszym dniu, ale w pierwszym tygodniu po porodzie. Ponad 70% kobiet ze wszystkich podgrup potwierdziło, że mogła przynieść odciągnięte mleko, z wyjątkiem uczestniczek z krajów/regionów, w których obowiązywała kwarantanna.
WNIOSKI
Chociaż zdajemy sobie sprawę, że ograniczenia związane z COVID-19 są w większości nieuniknione, aby zapobiegać i ograniczać przenoszenie wirusa, ignorowanie opartych na dowodach naukowych zaleceń dotyczących opieki okołoporodowej, zwiększy ryzyko zachorowalności i śmiertelności wrażliwych niemowląt na całym świecie. Jak widać z wyników tego badania – odrzucono wdrożenie holistycznego podejścia na rzecz zminimalizowania kontaktów osobistych, a tym samym rozprzestrzeniania się COVID-19. Rola rodziców w opiece nad noworodkiem ma jednak pierwszorzędne znaczenie, a separacja nie może być uzasadniona dostępnymi dowodami i ryzykiem transmisji, a nawet może być szkodliwa.. Badanie to powinno zatem stanowić silny bodziec dla ekspertów ds. zdrowia publicznego i decydentów politycznych do popierania i zapewniania, aby rodzice i ich noworodki pozostali razem zgodnie z Kartą Europejskiego Stowarzyszenia na rzecz Dzieci w Szpitalach oraz Konwencją Narodów Zjednoczonych o Prawach Dziecka. Zgodnie z Inicjatywą Szpitala Przyjaznego Dziecku WHO oraz Inicjatywą Szpitala Przyjaznego Matce UNICEF naukowcy zalecają aby karmienie piersią, rooming in w trybie 24/7 i kontakt „skóra do skóry” były chronione, aby zapewnić każdemu dziecku jak najlepszy start w życiu. Nie należy tego lekceważyć także w czasach kryzysu. Zastosowane środki zapobiegające przenoszeniu wirusa na OIOM-ach przy jednoczesnym zapewnieniu optymalnej opieki noworodkowej muszą zostać pilnie ponownie rozważone w świetle kontynuacji pandemii i przyszłych sytuacji kryzysowych. Wreszcie, wdrożenie polityki zerowej separacji jest niezbędne, aby uniknąć niepotrzebnego cierpienia wśród najmłodszych i najbardziej narażonych członków naszego społeczeństwa.
Źródła:
https://www.thelancet.com/journals/eclinm/article/PIIS2589-5370(21)00336-9/fulltext#%20
